De primaire agrarische sector verwacht het komende half jaar al bijna 5 miljard schade door de coronacrisis. Dat blijkt uit een eerste inventarisatie van LTO Nederland.
Dit is exclusief de schade in andere schakels van de voedselketen en de schade op de langere termijn.
‘Sommige boeren en tuinders worden nu al hard geraakt. Wegvallende afzet in delen van de tuinbouw, een dreigend tekort aan handen voor de teelt en de oogst, en het sluiten van eet- en drinkgelegenheden en sociale onthouding. Daar zal het niet bij blijven, vrezen we. We verwachten nu al sectorbreed een forse omzetval voor de komende maanden’, aldus Marc Calon, voorzitter van LTO Nederland. ‘De 5 miljard waar we nu van uit gaan, kan heel snel oplopen als de crisis verergert of lang aanhoudt.’
Zorgen plantaardige productie en afzet
In de glastuinbouw wordt op dit moment al gerekend op 2 miljard schade bij de primaire producent. Ook andere plantaardige sectoren verwachten een sterke omzetdaling. Voor het komende half jaar alleen wordt al gerekend op zo’n 1.850 miljoen schade. Zo worden orders bij kwekers van bomen en planten geannuleerd, is de afzet van frietaardappelen ingestort en krijgt de bloembollenhandel harde klappen. Maar ook voor andere producten, van granen, uien en groente tot fruit en paddenstoelen, wordt dus een omzetval verwacht.
Multifunctionele landbouw direct geraakt
Boerenbedrijven met een neventak worden direct geraakt door de gezondheidsmaatregelen om de coronacrisis in bedwang te houden. Zorgboerderijen hebben alleen cliënten waarvoor geen andere opties zijn, boerderijeducatie ligt stil, eet- en drinkgelegenheden zijn gesloten en vergaderlocaties zien hun agenda voor de komende maanden leeglopen. De verwachte schade is nu al zo’n 35 miljoen per maand, wat kan oplopen tot zeker 55 miljoen als de recreatieactiviteiten in het voorjaar geen doorgang vinden.
Nog veel onduidelijkheid over impact veehouderij
De gevolgen voor de veehouderij worden nauwlettend in de gaten gehouden. Op dit moment is het nog erg moeilijk om een goede inschatting van de verwachte schade voor de komende maanden te maken, maar er moet nu al op minstens 130 miljoen gerekend worden. De continuïteit van aanvoer en afvoer en het openhouden van grenzen voor de voedselketen is cruciaal. Bij ernstige verstoringen in logistiek en handel zal de schade snel oplopen.
Vanuit de verschillende sectoren is nauw contact met de ketenpartijen om verstoringen in de markt zo snel mogelijk te signaleren en op te vangen. LTO Nederland benadrukt daarbij de oproep van het kabinet aan alle ketenpartijen, om redelijkheid te betrachten in de prijsonderhandelingen, zodat de primaire producent – die vaak prijsnemer is – niet onevenredig hard wordt getroffen door de gevolgen van het coronavirus.
De schade voor de primaire sector is geschat op basis van verwachte omzetverliezen voor de komende zes maanden, zoals die door de verschillende vakgroepen van LTO Nederland en op basis van steekproeven bij ondernemers worden voorzien. Het is een momentopname, die nog verder kan oplopen naar mate de crisis vordert. Voor de langere termijn is het op dit moment nog te lastig om een brede inschatting te maken.
