Staatssecretaris van Dam heeft afgelopen donderdag bekend gemaakt dat hij de invoering van het stelsel van fosfaatrechten een jaar uitstelt, naar 1 januari 2018.
De reden hiervoor is dat de Europese Commissie het voorgestelde fosfaatrechtenstelsel heeft aangemerkt als ongeoorloofde staatssteun en dus niet instemt met de invoering van fosfaatrechten per 1 januari 2017.
Van Dam heeft het wetsvoorstel tot invoering van een stelsel van fosfaatrechten daarom op een aantal punten aangepast. Eerder zouden de fosfaatrechten per 1 januari 2017 toegekend worden en zou op 1 januari 2018 een generieke korting worden toegepast. Nu worden de fosfaatrechten toegekend per 1 januari 2018. Hierin zal de generieke korting meteen worden meegenomen. Ook de criteria voor de toekenning van niet overdraagbare rechten uit de fosfaatbank worden aangepast.
Gevolgen
Deze berichtgeving zorgt voor grote onzekerheid binnen de melkveehouderij. Want wat gaat er nu precies gebeuren? De gevolgen verschillen per ondernemer:
- Groeier: De groeiende ondernemer krijgt wat betreft het fosfaatrechtenstelsel “uitstel van executie”, in die zin dat hij/zij los van reeds bestaande wetgeving in 2017 (nog) niet wordt beperkt in de groei van het aantal stuks melkvee.
- Consolideerder: Ondernemingen die constant blijven in hun productie, ondervinden op dit moment geen voor- en nadelen.
- Stopper: Ondernemers die voornemens waren om in 2017 – na de toekenning van fosfaatrechten – hun bedrijf te beëindigen, moeten dit nu heroverwegen: Ga ik verder met mijn onderneming of ga ik toch nu stoppen? Hoe gaat een individuele ondernemer om met deze onzekerheid? De specialisten bij Arvalis van de teams Rundvee en Familiebedrijven, zijn ondernemers hierbij graag behulpzaam.
- Bedrijfsoverdracht: De uitgestelde invoering van het fosfaatrechtenstelsel heeft ook gevolgen voor de overdracht van bedrijven. Bedrijven die in 2017 worden overgedragen, kunnen nu niet de fosfaatrechten overdragen. Het oorspronkelijke wetsvoorstel voorzag in een mogelijkheid om bij bedrijfsoverdrachten die vóór 1 januari 2017 plaats zouden vinden, de referentie over te dragen. De mogelijkheid om bij bedrijfsoverdracht een referentie over te dragen ná 1 januari 2017, is echter niet in het wetsvoorstel opgenomen. Voor deze bedrijfsoverdrachten is dus nog niets geregeld.
Komst stelsel fosfaatrechten onzeker
Van Dam schrijft in zijn brief dat de peildatum voor de bepaling van het aantal fosfaatrechten (2 juli 2015) ongewijzigd zal blijven. Echter, er is nog steeds sprake van een wetsvoorstel en het is dus de vraag hoe dit zich verder gaat ontwikkelen. In maart 2017 zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer en het zou zomaar kunnen dat een nieuw kabinet weer heel anders tegen deze problematiek aankijkt. De invoering van een stelsel van fosfaatrechten is dus nog onzeker, alsmede de mogelijke invulling hiervan. Deze onzekerheid heeft gevolgen voor de beslissing om nu al dan niet melkvee af te stoten en is daarmee ook van invloed op de hoogte van de melkprijs en de vleesprijzen.
Onzekere toekomst derogatie
Ook de toekomst van derogatie lijkt na 2017 onzeker. Omdat pas per 1 januari 2018 regulering van de fosfaatproductie zal plaatsvinden, voldoet Nederland in 2017 naar alle waarschijnlijkheid niet aan de Nitraatrichtlijn en is het uiterst onzeker of derogatie in stand kan blijven. Het is vervolgens ook weer de vraag wat dan precies nog de toegevoegde waarde van de invoering van fosfaatrechten zal zijn. Hiermee is een driehoeksverhouding ontstaan tussen de invoering van fosfaatrechten, het bereiken van het fosfaatplafond en de instandhouding van derogatie.
Mocht er wel een stelsel van fosfaatrechten ingevoerd worden per 1 januari 2018, dan zal de generieke korting naar verwachting hoger uit gaan vallen dan tot nu toe is gecommuniceerd.
Van Dam heeft in zijn brief van 13 oktober jongsleden tenslotte aangegeven dat hij in overleg met de sector tot aanvullende maatregelen wil komen om de fosfaatproductie in 2017 te reduceren tot onder het fosfaatplafond. Wat die maatregelen in zullen houden, is tot op heden onduidelijk. Van Dam heeft hiertoe namelijk geen wettelijke instrumenten en doet daarom een beroep op de sector. Het is maar de vraag hoe de sector hierop in gaat spelen.
Kortom, door het uitblijven van concrete wetgeving blijft er onduidelijkheid bestaan.
Arvalis zal de ontwikkelingen op het gebied van fosfaatrechten de komende periode nauwlettend blijven volgen en u hierover blijven informeren. Voor vragen over dit onderwerp kunt u contact opnemen met uw Arvalis-adviseur of via 0475-355700.
