Gisteren, op woensdag 13 november, heeft het kabinet een maatregelenpakket voor de stikstofproblematiek gepresenteerd. Daaruit blijkt dat het kabinet drie maatregelen wil nemen.
Reden voor dit maatregelenpakket is de grote urgentie die het kabinet voelt rond de bouw en infrastructuur. Het gisteren gepresenteerde pakket betreft een eerste stap in een breder pakket aan maatregelen, waarbij het kabinet als doel structurele verbetering van de natuur en het mogelijk maken van een drempelwaarde voor alle sectoren heeft.
Uit de kamerbrief van het kabinet blijkt dat zij nu drie maatregelen willen nemen, te weten een snelheidsverlaging overdag op autosnelwegen naar 100 kilometer per uur, ammoniakreductie via voermaatregelen en inzet van de warme saneringsregeling voor de varkenshouderij.
De ammoniakreductie via voermaatregelen wil het kabinet bewerkstelligen door te sturen op minder eiwit in het veevoer. Het kabinet zegt maatregelen te gaan nemen waardoor het voor agrarische ondernemers aantrekkelijk zou kunnen worden om hiermee aan de slag te gaan. De plannen vanuit de sector worden hier volgens het kabinet bij betrokken.
Het subsidieplafond voor de Subsidieregeling varkenshouderijen is eerder al met 60 miljoen euro verhoogd naar 180 miljoen euro. Hiermee hoopt het kabinet de stikstofdepositie vanuit die sector te reduceren.
Het uitgangspunt is bij de genoemde maatregelen voor het kabinet dat ten minste 30 procent van de verminderde depositieruimte ten goede komt aan de natuur. De overige 70 procent kan volgens het kabinet gebiedsgericht worden gebruikt om ontwikkelingen weer mogelijk te maken. Hiertoe zet het kabinet een register op waarin wordt bijgehouden hoeveel stikstofruimte er is, hoeveel er wordt uitgegeven en hoeveel er nog beschikbaar is voor andere activiteiten in de regio.
Het kabinet hoopt de genoemde maatregelen zo spoedig mogelijk in te kunnen voeren middels de spoedwet Aanpak Stikstof. Voor activiteiten die geen significante gevolgen kunnen hebben voor Natura2000-gebieden, wil het kabinet de wet zodanig wijzigen dat deze activiteiten in dat kader niet meer vergunningplichtig zullen zijn.
Het kabinet heeft nu ook aangegeven dat zij de aanwijzingsbesluiten van Natura2000-gebieden kritisch wil gaan bekijken. Instandhoudingsdoelstellingen die niet voortvloeien uit de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn, waaronder habitattypen die na de aanwijzing nog zijn toegevoegd, wil het kabinet waar mogelijk schrappen. Ook wordt eventuele samenvoeging of herindeling van natuurgebieden bekeken. In afwachting hiervan worden er voorlopig in ieder geval geen nieuwe Natura2000-gebieden aangewezen.
Uit de kamerbrief van gisteren blijkt dat het kabinet in blijft zetten op emissiearme landbouw. Zij geeft aan dat zij met aangepaste wet- en regelgeving ondernemers wil ondersteunen die kiezen voor kringlooplandbouw dan wel hun bedrijf op een duurzame emissiearme wijze willen exploiteren.
Het kabinet zegt eveneens aan een collectieve regeling te gaan werken ter legalisering van activiteiten die destijds in het kader van de PAS waren vrijgesteld van vergunningplicht, omdat de toenmalige grenswaarde van maximaal 1 mol per hectare per jaar niet werd overschreden. Het gaat hierbij volgens het kabinet om projecten waarvoor op de datum van de PAS-uitspraak van de Raad van State, 29 mei 2019, sprake was van:
- hetzij een volledig gerealiseerd project;
- dan wel een project dat nog niet volledig was gerealiseerd, maar waarbij de initiatiefnemer wel aantoonbaar stappen heeft gezet met het oog op volledige realisatie;
- dan wel een project dat nog niet was aangevangen, maar waarvoor al wel aantoonbaar onomkeerbare, significante investeringsverplichtingen zijn aangegaan.
Totdat deze regeling in werking treedt, zal volgens het kabinet geen actieve handhaving plaatsvinden, omdat het kabinet benadrukt dat in dit soort situaties te goeder trouw gehandeld is.
Het kabinet kondigt in haar kamerbrief aan dat zij in december met een nieuw pakket maatregelen komt, waarbij zij tot een generieke drempelwaarde wil komen om meer ruimte te bieden aan projecten en activiteiten die van belang zijn voor de nationale veiligheid, landbouw, klimaatadaptie, infrastructuur, energietransitie en werkgelegenheid. Een gebiedsgerichte aanpak is een belangrijke pijler in dit alles.
Uit het voorgaande volgt wat het kabinet nu van plan is, maar dit is nog niet verankerd in wetgeving. Daarnaast volgen er zoals aangegeven nog meer maatregelen. Er kan dus in het gehele traject nog van alles gebeuren. Wat straks concreet aan wet- en regelgeving zal worden geïmplementeerd, blijft dus de vraag. Stikstof blijft voorlopig een dynamisch onderwerp dat we op de voet voor u blijven volgen. Hierover is het laatste zeker nog niet gezegd.
Heeft u vragen over dit onderwerp, neemt u dan contact op uw adviseur of jurist van Arvalis.
