Minister Schouten heeft op vrijdag 7 februari de Tweede Kamer per brief ingelicht over de voortgang in het stikstofdossier. In deze brief komt een flink aantal maatregelen aan bod.
Eerder is door de minister geopperd om de Meststoffenwet zodanig aan te passen dat hierin een koppeling zou worden opgenomen tussen externe saldering van ammoniakrechten en het innemen van productierechten. In de kamerbrief van 7 februari komt de minister hierop terug. Zij geeft aan dat bij de opkoop van veehouderijbedrijven door private partijen, bijvoorbeeld in het kader van extern salderen, geen sprake is van koppeling met productierechten.
De productierechten zijn in dat geval vrij verhandelbaar en kunnen worden gebruikt door een veehouder die hiervoor emissieruimte heeft in zijn natuurvergunning. Hiervoor is geen wetswijziging nodig. Bij het opkopen van veehouderijbedrijven door de overheid zullen productierechten volgens de minister wel worden ingenomen en doorgehaald.
Verleasen
De minister brengt in de kamerbrief tevens aan de orde dat zij zich wil inzetten voor het mogelijk maken van verleasen van stikstofruimte. Dit betekent volgens de minister dat een ondernemer een deel van zijn niet benutte stikstofruimte in zijn vergunning op tijdelijke basis beschikbaar kan stellen aan een andere initiatiefnemer (privaat, publiek) voor (tijdelijke) activiteiten waarbij stikstof vrijkomt. Projecten die permanente depositieruimte nodig hebben, kunnen hier geen gebruik van maken. Voor dit tijdelijk beschikbaar stellen van stikstofruimte heeft de minister de volgende eisen in gedachten:
- Het uitgangspunt hiervoor is de gerealiseerde capaciteit. Iemand kan (een deel van) de stikstofdepositie verleasen als die niet in gebruik is;
- De niet gerealiseerde capaciteit in de vergunning kan niet worden gebruikt om te verleasen;
- Gedurende de looptijd van de overeenkomst kan 70 procent van de verleasde stikstofruimte worden ingezet. Na beëindiging van het verleasen geldt weer de situatie van daarvoor.
Hiervoor zijn volgens de minister wel garanties nodig dat de verleasde ruimte niet dubbel wordt gebruikt en dat dit gehandhaafd kan worden.
Beweiden en bemesten
In de uitspraak van 29 mei 2019 heeft de Raad van State vastgesteld dat de categorale vrijstelling van de vergunningsplicht voor beweiden en bemesten zoals deze plaatsvond onder de PAS in strijd is met de Habitatrichtlijn. Naar aanleiding van deze uitspraak is het Adviescollege Stikstofproblematiek gevraagd om hierover advies uit te brengen. Dit advies is op 19 december 2019 aangeboden aan de Kamer. De hoofdlijn van dit eerste advies is dat voor beweiden geen en voor bemesten in beginsel geen vergunningsplicht aan de orde is.
Het is de inzet van het kabinet om beweiden en bemesten niet vergunningsplichtig te maken. Ook met het oog op het komende mestseizoen wil de minister zich met de provincies inzetten om de situatie van de laatste jaren, waarin geen vergunningsplicht van toepassing was voor deze activiteiten, voort te zetten. De minister wil de uitzonderingen, waar door specifieke bedrijfssituaties het grondgebruik structureel is veranderd, in beeld brengen.
In het eindadvies van het Adviescollege over dit onderwerp zullen mogelijk nadere maatregelen aan de orde komen.
Extern salderen
Uit de kamerbrief blijkt tevens dat de minister in samenspraak met de provincies de benodigde randvoorwaarden in kaart brengt, waarbij wordt beoogd om op korte termijn te starten met extern salderen met veehouderijbedrijven. De minister vindt het belangrijk om hierbij de regie te houden en wat zij omschrijft als ongerichte en ongecontroleerde opkoop te voorkomen. Zij geeft aan dat extern salderen plaats zal moeten vinden binnen de gebiedsgerichte aanpak. De provincies zullen daarin een sturende rol hebben.
Naast voorgaande onderwerpen, heeft de minister in de kamerbrief de volgende nieuwe maatregelen aangekondigd:
- Er komt € 350 miljoen beschikbaar vanuit het Rijk voor gerichte opkoop van veehouderijen, voor boeren die dat zelf willen en als onderdeel van het gebiedsproces;
- Er is € 172 miljoen beschikbaar voor innovatie en brongerichte verduurzaming van stallen;
- Er komt een omschakelfonds voor boeren die willen omschakelen naar kringlooplandbouw;
- Extensivering van veehouderijbedrijven rondom natuurgebieden wordt gefaciliteerd;
- Er komen coaches om boeren persoonlijk te helpen op hun bedrijf stikstofreducerende maatregelen te nemen en/of te begeleiden naar de diverse innovatie- en uitkoopregelingen;
- En er komt een netwerk van proefbedrijven in de melkveehouderij voor onderzoek en kennisdeling om uitstoot van methaan en ammoniak te verminderen.
Tenslotte heeft de minister inzicht gegeven in de planning voor het komende half jaar in het stikstofdossier:
- Februari 2020: Kabinetsreactie: advies “Luchtvaart” (Adviescollege Stikstofproblematiek)
- Februari 2020: publicatie Subsidiemodule brongerichte verduurzaming stal en managementmaatregelen
- Februari/maart 2020: Openstelling stikstofregistratiesysteem
- Voorjaar 2020: Aanpak natuurherstel en -verbetering
- Voorjaar 2020: Volgende (bron)maatregelen in betrokken sectoren
- Voorjaar 2020: Vaststellen van een streefwaarde voor de reductie van stikstofuitstoot in 2030
- Voor zomer 2020: Kabinetsreacties advies “Lange termijn” (Adviescollege Stikstofproblematiek)
- Zomer 2020: Eerste resultaten doorlichting Natura2000-gebieden
- Zomer 2020: Voortgang Grondbank en instrumenten voor landinrichting
Heeft u vragen over dit onderwerp? Neemt u dan contact op met een adviseur of jurist van Arvalis.
